คำประกาศเกียรติคุณ

วันที่ระลึกพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว  พระมหาเจษฎาราชเจ้า

โดยพลเอก จรัล  กุลละวณิชย์

วันศุกร์ที่  ๓๑  มีนาคม  ๒๕๖๐ เวลา ๐๘.๐๐ น.

ณ พระบรมราชานุสาวรีย์ฯ ลานพลับพลามหาเจษฎาบดินทร์

_________________________

                   พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นพระราชโอรสพระองค์ใหญ่                      ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ ๒   และสมเด็จพระศรีสุลาลัย  เสด็จพระราชสมภพ  เมื่อวันจันทร์ที่ ๓๑  มีนาคม พ.ศ.  ๒๓๓๐   ทรงพระนามตามพระสกุลยศว่า                           “หม่อมเจ้าทับ” และปรากฏพระบรมราชสัญลักษณ์ “ทับ”  สืบมาถึงปัจจุบัน   พ.ศ. ๒๓๔๙  ได้ทรงดำรงพระอิสริยศเป็น “พระเจ้าหลานเธอ  พระองค์เจ้าทับ”   พ.ศ. ๒๓๕๖ พระชันษา  ๒๖ ปี  ทรงได้รับการสถาปนาเป็น  “พระเจ้าลูกยาเธอ  กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์”   ทรงกำกับราชการ            ๕ เรื่อง  คือ  กรมท่า   กรมพระคลังมหาสมบัติ   กรมพระตำรวจ  การว่าความฎีกา  และ                  รับราชการต่างพระเนตรพระกรรณด้วย  ทรงจัดเรือสำเภาไปค้าขาย  และถวายรายได้จากการนี้                ให้แผ่นดิน  จนได้รับพระราชทานขานพระนามว่า “เจ้าสัว”  หมายถึง  “พ่อค้าผู้มั่งคั่ง” 

                   เมื่อต้นรัชกาลของสมเด็จพระบรมชนกนารถ  ได้ทรงเป็นผู้แก้ไขปัญหาราชการแผ่นดินให้สงบเรียบร้อยโดยฉับไว

                   เสด็จขึ้นครองราชย์ เมื่อวันที่ ๒๑  กรกฎาคม พุทธศักราช  ๒๓๖๗  ได้พระราชทานพระราชโอวาทานุสาสน์ว่า  “ทรงตั้งพระทัยจะรักษาแผ่นดิน  และพระบวรพุทธศาสนาไว้           ด้วยพระทัยจะให้อยู่เย็นเป็นสุข    สิ้นด้วยกันฉันสุจริต” ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ที่ซื่อตรงต่อแผ่นดิน  เป็นแบบอย่างในการ “ออม” ที่เรียกว่า “ออมเพื่อชาติ”   ด้วยเมื่อทรงนำรายได้จากการค้าสำเภาทูลเกล้าฯถวาย พระราชบิดาเพื่อบำรุงแผ่นดินในรัชกาลที่ ๒ แล้วนั้น  ครั้นเมื่อทรงปกครองประเทศก็ทรงเก็บรักษาเงินดังกล่าวไว้ในถุงแดง  มีพระราชปรารภว่า “เพื่อไว้ไถ่บ้าน                  ไถ่เมือง”  สิ้นรัชกาลได้เงินออมถึง  ๔๐,๐๐๐  ชั่ง   เมื่อเกิดเหตุการณ์ รศ. ๑๑๒ (พ.ศ. ๒๔๓๖)    เงินออมเพื่อชาติในถุงแดงนี้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงนำมาแลกกับอธิปไตย   เมื่อฝรั่งเศสส่งกองเรือรบมาปิดอ่าวไทย  จึงกล่าวได้ว่า  พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว               ซึ่งเคยทรงกำกับพระคลังมหาสมบัติ  ทรงเป็นผู้ริเริ่มจัดหา  “เงินคงคลัง”  เป็นทุนสำรองของชาติเป็นต้นแบบ “ธนาคารชาติ” มาเกือบ ๒๐๐ ปีแล้ว 

พระปรีชาสามารถด้านการพาณิชย์ส่งผลให้เศรษฐกิจชาติมั่นคงเป็นปึกแผ่น               ใน พ.ศ. ๒๕๕๑  ชาวไทยจึงถวายพระราชสมัญญา  “พระบิดาแห่งการค้าไทย”   ความหมายของ “พระมหาเจษฎาราชเจ้า”  ที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชถวายไว้เมื่อพุทธศักราช  ๒๕๔๐หมายความว่า  “ผู้มีพระทัยตั้งมั่นในการบำเพ็ญพระราชกิจต่อชาติและประชาชน”  ซึ่งประจักษ์ได้จากทรงจารึกสรรพตำราต่าง ๆ โดยเฉพาะตำรายาแพทย์แผนไทยไว้ที่ผนังศาลารายเมื่อบรูณปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามในพุทธศักราช ๒๓๗๔  เพื่อเป็นประโยชน์แก่อาณาประชาราษฎร์ได้เรียนรู้ ซึ่งได้รับการยกย่องว่าสรรพตำราทั้งหลายเป็นมรดกความทรงจำโลก และพุทธศักราช ๒๕๕๘  ทางราชการและประชาชนน้อมถวายพระราชสมัญญา  “พระบิดาแห่งการแพทย์แผนไทย” เพราะโปรดเกล้าฯ ให้นำตำรายาอันเป็นที่หวงแหนครั้งกระนั้น     ออกเผยแพร่สู่ประชาชน

                   พระเกียรติคุณทั้งหลายที่กล่าวมาล้วนแสดงให้เห็นพระปรีชาสามารถทั้งด้านเศรษฐกิจ  สังคม  ศาสนา  และการศึกษา  ส่วนในด้านการทหารนั้น  ก็ยังได้ประจักษ์ว่า  หน่วยงานของกองทัพเรือ  ณ ค่ายแสมสาร  อำเภอสัตหีบ  จังหวัดชลบุรี  ได้เฉลิมพระเกียรติพระองค์ว่า  “ทรงเป็นพระบิดาแห่งนาวิกโยธิน”

                   ปวงข้าพระพุทธเจ้าน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นเกล้าล้นกระหม่อม              ขอเชิญชวนประชาชนชาวไทยทุกหมู่เหล่า  ได้น้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณ  และ                ตั้งสัจจาธิษฐาน ตั้งมั่นประกอบคุณความดีโดยสุจริต    ให้บังเกิดคุณประโยชน์   มีผลดีงามแก่ชาติบ้านเมืองนับสืบเนื่องจากวาระอันเป็นมงคลนี้ตลอดไป.