ReadyPlanet.com
dot
เกี่ยวกับรัชกาลที่ 3
dot
bulletพระราชประวัติ ร.3
bulletพระราชกรณียกิจก่อนเสวยราชย์
bulletพระราชพิธีบรมราชาภิเษก
bulletรัชกาลที่ 3 กับเทคโนโลยีสารสนเทศ
bulletการเสด็จขึ้นครองราชย์
bulletพระราชกรณียกิจด้านการเมืองการปกครอง
bulletการพระศาสนา
bulletด้านเศรษฐกิจ
bullet​การปราบฝิ่น  ในรัชกาลที่ 3
bulletเงินถุงแดง
bullet ​การค้าของไทยสมัยรัชกาลที่ 3
bulletมองเมืองไทยกับต่างประเทศ  สมัยรัชกาลที่ 3 โลกาภิวัตน์ยุคดั้งเดิม
bulletด้านการศึกษา
bulletด้านศิลปกรรม
bulletด้านวรรณคดี
bulletสิ่งใหม่ๆ ที่เกิดขึ้นในรัชกาลที่ 3
bulletตั้งเมืองในรัชสมัย
bulletทรงรักษาแผ่นดินเป็นเลิศ
bulletพระบรมราชานุสาวรีย์
bulletพระราชวิสัยทัศน์ ในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว พระมหาเจษฎาราชเจ้า สร้างเอกลักษณ์ของชาติ
bulletฤษีดัดตนและการนวดแผนไทย
bulletประวัติศาสตร์หน้าเดียว พระราชกระแสก่อนสวรรคต ของ ร.3
bulletพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว พระมหาเจษฎาราชเจ้า ทรงมุ่งมั่นสู่พระโพธิญาณ
dot
ลิงค์แนะนำ
dot
รพ.พระนั่งเกล้า
กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย




ด้านวรรณคดี

          วรรณคดีในรัชสมัยนี้เป็นวรรณคดีประเภทร้อยกรองเป็นส่วนใหญ่ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว พระมหาเจษฎาราชเจ้า ครั้งที่ยังทรงเป็นพระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ ได้ทรงพระนิพนธ์งานวรรณคดีด้วยพระองค์เอง แต่เมื่อเสด็จขึ้นเสวยราชย์แล้วไม่ได้ทรงพระราชนิพนธ์อีก อย่างไรก็ตามทรงสนับสนุนวรรณคดีของแผ่นดินอยู่ โดยเฉพาะวรรณคดีทางพระพุทธศาสนาและประวัติศาสตร์ ในรัชกาลนี้มีวรรณคดีทางพระพุทธศาสนาหลายเล่ม เช่น หนังสือที่แปลจากภาษามคธเป็นภาษาไทย เทศน์แปลพระไตรปิฎกและหนังสือเรื่องต่างๆ ที่เป็นภาษาไทย โปรดให้เขียนเก็บรักษาไว้ในหอหลวง เช่น ปัญญาสชาดก มิลินทปัญหา นอกจากนี้ ได้มีการนำเอาเรื่องชาดกมาแต่งเป็นกลอนสวดหรือกลอนวัด

กวีสำคัญในรัชกาลนี้ ได้แก่

          สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส ผู้ทรงนิพนธ์กาพย์ โคลง ฉันท์ ร่าย และลิลิต ยอดเยี่ยมหลายเรื่อง เช่น ปฐมสมโพธิกถา มหาชาติ (11 กัณฑ์) คำขวัญนาคหลวง ลิลิตตะเลงพ่าย ลิลิตกระบวนแห่พระกฐินพยุหยาตรา พระธรรมเทศนา พระราชพงศาวดารสังเขป กฤษณาสอนน้องคำฉันท์

สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส
สมเด็จพระสังฆราช พระองค์ที่ 7

          สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเดชาดิศร ทรงพระนิพนธ์คำโคลงโลกนิติ หม่อมราโชทัย เขียนนิราศลอนดอน พระมหามนตรี แต่งเรื่องระเด่นลันได และสุนทรภู่ กวีเอกแห่งรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย มาถึงรัชกาลนี้ก็ได้เขียนกลอนนิราศและเรื่องต่างๆ อีกหลายเรื่อง

 
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเดชาดิศร  
พระโอรสใน พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ทรงพระนิพนธ์คำโคลงโลกนิติ

 

          การส่งเสริมวรรณคดีที่สำคัญที่สุดคือ การที่ทรงประชุมกวีในสมัยนั้น เพื่อสรรค์สร้างบทกวีและรวบรวมวรรณคดีต่างๆ จารึกไว้ ณ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม เป็นแบบอย่างในการศึกษาวรรณคดีแก่ผู้สนใจ ทำให้งานวรรณคดีแพร่หลาย
 

พลเอก จรัล กุลละวณิชย์ และ สายไหม จบกลศึก เรียบเรียง